برخه دوهم تواریخ د پاتې کیسې بیان کوي.

 

کتاب له هغه وخت څخه پیل کیږي کله چې سلیمان لاهم د اسراییلو پاچا و. هغه لکه د خپل پلار په شان د خدای معبد ته اهمیت ورکاوه. دا کتاب وایی چې هغه څنګه دا جوړ کړ. هغه غوښتل چې معبد ښکلی وي.

 

کله چې معبد پای ته ورسیده، سلیمان خلکو راټول کړل. غوښتل یې چې خدای ته شکر وکړي. نو هغوی یې د ځانګړې عبادت وخت ته بلنه ورکړه. خلکو ډیر قربانۍ وکړې. خدای یې وستایه. او خدای سلیمان په مختلفو برخو کې برکت ورکړ. خدای سلیمان ته حکمت ورکړ. خدای ژمنه وکړه چې د اسراییلو پاچاهي به برکت کړي.

 

خلک د خدای پیروي وکړه. خدای خلکو ته ډیر ښه شیان ورکړل. خدای خلکو ته برکت ورکړ.

 

تاسو د هغه ژمنې یاد لرئ چې خدای داوود ته ورکړې وې؟ ایا سلیمان د خدای ژمن شوی زوی و؟ هغه یو لوی پاچا و. هغه عاقل و. هغه ملت قوي کړ. ملتونه د سلیمان په اړه خبر و. خلک له لرې ځایونو څخه راتلل چې هغه ته غوږ ونیسي. [1] خدای اسراییلو ته یو لوی پاچا ورکړ. او خدای ورسره و.

 

خو ډیر ژر سلیمان خدای هیر کړ. هغه د خدای ژمنې هیرې کړې. نو هغه ډیر بد کارونه پیل کړل. خلک یې مجبور کړل چې درانده مالیات ورکړي. د خدای دښمنانو سره یې ملګرتیا وکړه. د بهرنیو میرمنو سره یې واده وکړ. هغه خپلو میرمنو ته اجازه ورکړه چې د دروغو خدایانو پیروي وکړي. هغه له اړتیا څخه ډیر شتمني ساتلې وه.

 

خدای له سلیمان نه خوشحاله نه و. هغه هغه کارونه وکړل چې خدای ورته ویلي وو چې ونه کړي.

 

کله چې سلیمان مړ شو، رحبعام د سلیمان زوی راتلونکی پاچا شو. خو ډیر ژر له یوه لویې ستونزې سره مخ شو. بل ځواکمن واکمن په نامه یربعام نه غوښتل چې هغه پاچا شي. نو یربعام له د سلیمان زوی سره جګړه وکړه او د شمال قبایل ترې واخیستل. لس قبایل په شمال کې د اسراییلو نوم ومانه. قبایل په جنوب کې د یهودا نوم ومانه. موږ کولی شو په دوهم پاچاهانو کتاب کې د شمال د لسو قبایلو په اړه ډیرې کیسې ولولو. خو دوهم تواریخ ډیری دغه کیسې بیان نه کوي. یوازې هغه کیسې بیانوي چې په یهودا کې پېښې شوې. دا کتاب د پاچاهانو کیسې بیانوي چې د داوود زامنو یې حکومت کاوه.

 

ډیر پاچاهان د رحبعام پسې راغلل. ځینې له دغو پاچاهانو ښه پاچاهان و. د خدای پیروي یې وکړه. خو دغه وختونه ډیر دوام ونه کړ. ډیر یې شرمناک پاچاهان و. د خدای قوانین یې نه مراعتول. ځینې یې حتی د دروغو خدایانو پیروي وکړه. او ډیر یې له خلکو سره ظلم وکړ. خدای له خلکو خوشحاله نه و. نو خدای اجازه ورکړه چې د یهودا دښمنان پرې برید وکړي. یو له دغو دښمنانو بابل و.

 

د بابل لښکر راغی او له یهودا سره یې جګړه وکړه. جګړې کلونه دوام وکړ. خو یهودا بیا هم خدای ته را ونه ګرځید. د خدای پیروي یې ونه کړه.

 

نو بابل د اورشلیم ښار وران کړ. معبد یې وسوځاوه. ټول قیمتي شیان یې واخیستل. او ډیر خلک یې له یهودا څخه وایستل. هغوی بابل ته بیايي او هلته ژوند کوي. کتاب موږ ته وايي چې دا پیښې ځکه شوي چې خدای یهودا مجازات کاوه.

 

خدای خپل انبیا واستول چې خلکو ته خبرداری ورکړي چې بیا یې عبادت وکړي. انبیا وویل که خلک خدای ته راوګرځي، خدای به یې بیا برکت ورکړي. دا هغه څه دي چې خدای سلیمان ته ژمنه کړې وه.

 

فرض کړئ زه اسمان بندوم او باران نه وریږي. فرض کړئ زه حشراتو ته امر کوم چې محصولات وخوري. او په خپلو خلکو کې ناروغۍ لیږم. خو هغوی خپل ځانونه په ما کې ټیټوي. دعا کوي او ماته ګوري. او له خپلو بدو لارو څخه مخ اړوي. بیا به له اسمان څخه هغو ته غوږ ونیسم. ګناه یې بخښم. او زه به د هغوی ځمکه شفا ورکړم. په پای کې هغوی زما خلک دي.» [2]

 

خو خلکو غوږ ونه نیو. نو خدای دښمن د هغوی د مجازات لپاره واستاوه. تواریخ داسې وایي:

 

خو د خدای خلکو د هغه انبیاوې مسخره کول. د هغه له خبرو څخه یې کرکه لرله. په خپلو انبیاوو یې خندل. نو د خدای سوزنده غصه په خپلو خلکو راپورته شوه. هیڅ شی یې نشو ژغورلای.» [3]

 

خو د خدای ژمنه ابراهیم ته څنګه؟ کله به یو ځل بیا یو لوی ملت شي؟ د خدای ژمنه داوود ته څنګه؟ کله به د هغه یو زوی په ټولو ملتونو واکمني وکړي؟

 

نږدې د تواریخ په پای کې، یو نوی دښمن کیسې ته راغی. دا نوی پوځ له ایران څخه و. هغوی له بابل سره جګړه وکړه او بریالي شول. نو اوس، ایران په یهودا واکمني کوله. خو دا یو بد شی نه و. په حقیقت کې، خلکو ته یې په یهودا کې یو څه هیله ورکړه.

 

د ایران نوی واکمن د یهودا له خدای څخه خبر و. نو خلکو ته یې وویل چې کولی شي بیرته اورشلیم ته ستون شي. هغوی کولی شو خپل معبد بیا جوړ کړي. د دې کتاب پای موږ سره مرسته کوي چې راتلونکی کتاب پوه شو. هغه کتاب عزرا دی.

 

کتابونو 1 او 2 تواریخ له ډیر وخت وروسته د داوود د کورنۍ د سقوط څخه لیکل شوي و. خو هغه څوک چې کیسه یې لوستله پوهیدله چې خدای یهودا څنګه مجازات کړه. هغوی هم پوهیدل چې خدای له هغوی نه لاس اخیستی نه دی. هغوی یې بېرته ځمکې ته راوګرځول. هغه یو خدای دی چې خپلو ژمنو ته وفادار دی. هغه وفادار او صادق دی. خدای له خپلو خلکو لاس نه دی اخیستی.

 

[1] دوهم تواریخ ۵:۹-۸

[2] دوهم تواریخ ۱۳:۷-۱۴

[3] دوهم تواریخ ۱۶:۳۶